Koopgids voor lagers

In de war over welke lagers je moet kiezen? Deze gids verduidelijkt essentiële terminologie en feiten over lagers. Ook wordt uitgelegd welke lagers het beste passen bij jouw specifieke rijstijl of schaatsstijl.

1. Overzicht van lagers

Elk wiel heeft twee lagers nodig om soepel te functioneren op de as. Het type lager heeft een grote invloed op de snelheid en het algemene gevoel van je rit of skate.
Ongeacht het type lager dat je gebruikt, vermijd blootstelling aan zand, water of vochtige omstandigheden, omdat dit de levensduur drastisch verkort. Door lagers regelmatig schoon te maken en te smeren kun je de levensduur verlengen en de snelheid verbeteren. Lees hier hoe je je lagers schoonmaakt.

Er is ook een spacer nodig om de ruimte tussen de lagers op te vullen. Dit voorkomt schade en zorgt voor een soepele rotatie wanneer assen worden vastgezet. De grootte van de spacer is afhankelijk van de assen die worden gebruikt.

Spacer van 8 mm

Spacer van 6 mm

Verschillende factoren dragen bij aan de kwaliteit van de lagers:

Materiaal
Nauwkeurigheid (ABEC)
Smering
Afgedicht of open (verwijderbaar schild)

Het ideale type lager voor jou identificeren:

Als je voornamelijk buiten rijdt, worden afgedichte lagers met vet aanbevolen,
aangezien deze goed bestand zijn tegen vuil en stof en minimaal onderhoud vereisen.
Als je vooral binnen rijdt, kies dan voor open lagers die snel draaien en gemakkelijk schoon te maken zijn.
Voor snelheidsliefhebbers of langeafstandsskaters zijn lagers met hoge precisie en gesmeerd met olie geschikt. Ze draaien uitzonderlijk snel en zijn gemakkelijk schoon te maken, maar zijn kwetsbaarder voor vuil.

2. Installatie

Over het algemeen kun je een lager met je duimen op zijn plaats drukken. Eenmaal correct geplaatst, lijnt het uit met de wielkern/naaf. Als het lager uit een hoek steekt, is het niet goed geïnstalleerd en raakt het beschadigd tijdens het skaten. Voor wielen met een metalen kern kan het lastig zijn om het lager te installeren; gebruik in dat geval een rubberen hamer of een vierkant stuk hout om het lager in te tikken.
Gebruiknooit een metalen hamer, want dan gaat het lager kapot en vervalt de garantie.
Als alternatief kan smering helpen bij het plaatsen van een lager, maar veeg overtollig vet daarna weg.

3. Gedetailleerd inzicht in lagers

Materiaal

Het materiaal bepaalt in de eerste plaats de kwaliteit en de levensduur van een lager. De meeste lagers zijn gemaakt van staal. Goedkope opties gebruiken vaak geperst plaatstaal of gehard koolstofstaal, die beide geen duurzaamheid beloven.
Lagers van hogere kwaliteit gebruiken echt lagerstaal, zoals chroom, titanium of Zwitsers staal.
Bij keramische lagers, typisch voor skeelers, bestaan de kogels uit industrieel keramiek (Silicium Nitride). Deze keramische kogels zijn roestwerend en veerkrachtiger dan staal.

Over het algemeen is er een directe relatie tussen de kosten en de kwaliteit van lagers, en gevestigde merken zijn vaak betrouwbaar voor het produceren van stevige en efficiënte lagers.

Precisie/ABEC

Lagers worden georganiseerd op basis van de door de industrie aanvaarde ABEC-specificaties. Deze aanduiding verklaart het vermogen van een lager om toegepaste kracht te vertalen. Hogere ABEC-ratings bieden meer precisie, efficiëntie en snelheidspotentieel, maar verhogen NIET inherent de draaisnelheid. De ABEC-waarde heeft geen betrekking op andere cruciale factoren, zoals de precisie van spacers en wielen of de kwaliteit van het materiaal. Na verloop van tijd verliezen alle lagers aan nauwkeurigheid door slijtage.

Merk op dat niet elk merk de ABEC-schaal gebruikt (bijv. Bones) en dat er ook andere classificatiesystemen bestaan.
ABEC staat voor Annular Bearing Engineering Committee.

Smering

Lagers kunnen gesmeerd worden met olie of vet. In geen geval mag een lager zonder smering werken, want dan kan het smelten en snelheid verliezen of helemaal vastlopen.

Olie: Bevordert hogere snelheden door de weerstand in het smeermiddel te verminderen. Een dunnere olie zorgt voor hogere snelheden, maar vereist vaker onderhoud.
Vet: Is beter bestand tegen water en vuil dan olie en vereist vrijwel geen onderhoud. Het verhoogt echter wel de weerstand, waardoor de snelheid iets afneemt.

Belangrijk: Water kan alle smering elimineren! Als dit gebeurt en het water verdampt, kunnen je lagers oververhit raken en zelfs smelten, waardoor ze de volgende keer dat ze worden gebruikt lawaai maken. Als dit gebeurt, moeten de lagers worden vervangen. Als de lagers echter tussentijds niet zijn gebruikt, kunnen ze mogelijk worden gerepareerd door ze voor het volgende gebruik goed schoon te maken en te oliën.

Afscherming

Om lagers te beschermen tegen vuil, zand en water wordt meestal aan één of beide zijden van het lager een schild of afdichting aangebracht.

Een schild bestaat meestal uit metaal en wordt bevestigd aan de buitenring, waardoor er een kleine opening overblijft naar de binnenring (ook bekend als een stofdicht lager). Lagers met schilden vertonen minimale wrijving en draaien gemakkelijk, wat de snelheid verhoogt. Deze bieden echter geen volledige bescherming tegen water en vuil.
Een Seal (hieronder geïllustreerd) bestaat uit met staal versterkt rubber dat op de buitenring is gemonteerd en lichtjes de binnenring raakt. Deze configuratie biedt superieure bescherming en vereist bijna geen onderhoud, zij het ten koste van meer wrijving en een iets lagere snelheid.

4. Normen en lagerprecisie uitgelegd

Verschillende criteria dragen bij aan de ABEC-graden, een daarvan is de excentriciteit (rondheid) van de baan in de binnenring. De volgende tabel geeft een overzicht van de maximaal toegestane excentriciteit.

Type	mm	Inches
ABEC 1	0,0075 mm	(0.000295")
ABEC 3	0,0050 mm	(0.000197")
ABEC 5	0,0035 mm	(0.000138")
ABEC 7	0,0025 mm	(0.000098")
ABEC 9	0,0012 mm	(0.000047")

In wezen betekent een hogere ABEC-waarde minder afwijking binnen de lageronderdelen, wat resulteert in een betere krachtoverbrenging naar het wiel.

ABEC en ILQ zijn niet direct vergelijkbaar; ILQ is een handelsmerk, terwijl ABEC een standaard is.

ABEC lagers meten de fabricageprecisie, maar niet de prestaties onder belasting. Twincam beoordeelt de kwaliteit van ILQ lagers op een schaal die vergelijkbaar is met ABEC. ILQ lagers hebben echter 6 kogels, in tegenstelling tot de 7 kogels in ABEC lagers.

Ter verduidelijking: ILQ is geen standaard zoals ABEC. ILQ moet worden gezien als een gespecialiseerd lager van een professionele fabrikant van inline lagers, niet als ideaal voor industriële machines.

Bones lagers zijn uitsluitend bedoeld voor skaten en zijn niet afgestemd op ABEC-specificaties.

Hieronder vind je een woordenlijst van lagers en schilden (het lagertype staat meestal op het lager gedrukt, samen met de afmetingen, bijv: 608ZZ).

608

Standaard lager
22 mm buitendiameter
7 mm breedte
8 mm binnendiameter

688

Mini/micro lager
16 mm buitendiameter
5 mm breedte
8 mm binnendiameter

Schild, 1 metalen schild
Aan één kant open voor eenvoudig onderhoud (altijd monteren met de open kant naar de binnenkant van het wiel)

Schild, 2 metalen schilden
De schilden zijn bevestigd met een kleine C-ring, verwijderbaar voor onderhoud.

2RS/RS/RZ

Afdichting, 2 met staal versterkte rubberen afdichtingen
Afdichtingen passen zonder C-ringen. Ze kunnen voorzichtig met een naald worden verwijderd voor onderhoud.

BRS